Sheol Méara Chathair na Gaillimhe, an Comhairleoir Clodagh Higgins, dhá thionscnamh nua de chuid Ollscoil na Gaillimhe agus Gaillimh le Gaeilge ag preasócáid a bhí ar siúl in Ollscoil na Gaillimhe le déanaí chun úsáid na Gaeilge labhartha a mhéadú i gcathair na Gaillimhe. Is príomhbhearta iad an dá thionscnamh seo atá leagtha amach sa Phlean Teanga do Chathair na Gaillimhe agus a bhfuil ról lárnach acu chun stádas mar ‘Baile Seirbhíse Gaeltachta’ a bhaint amach do Ghaillimh.   Faoi Acht na Gaeltachta 2012, sainmhínítear Bailte Seirbhíse Gaeltachta mar na bailte sin atá suite i Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta nó in aice leo. Tá Gaillimh le Gaeilge ag comhoibriú le Comhairle Cathrach na Gaillimhe, le hOllscoil na Gaillimhe agus le páirtithe leasmhara tábhachtacha eile chun an próiseas a bhaineann leis an bPlean Teanga a chur i bhfeidhm sa chathair a éascú. Is é cuspóir Phlean Teanga Chathair na Gaillimhe, de réir pholasaí an Rialtais, cur le húsáid agus eolas cumarsáide na Gaeilge mar theanga pobail i gCathair na Gaillimhe ar bhonn incriminteach. Moltar sa phlean áis ar líne a fhorbairt a thabharfadh eolas faoi sheirbhísí Gaeilge na cathrach mar aon le suaitheantais chun cainteoirí Gaeilge a aithint. Is éard a dúirt Méara Chathair na Gaillimhe, an Comhairleoir Clodagh Higgins agus í ag labhairt ag an ócáid: “Tháinig an smaoineamh chun cinn arís i bPlean Teanga Chathair na Gaillimhe do shuaitheantas mar mholadh agus mar bhealach do Ghaeilgeoirí aithne a chur ar a chéile.  Cuirfidh na suaitheantais nua atá deartha ag Ollscoil na Gaillimhe, le húsáid na Gaeilge agus beidh an Ghaeilge níos feiceálaí. Tuigim go leathnófar an tionscnamh seo amach go cathair na Gaillimhe freisin agus measaim gur an-smaoineamh é sin. Tá lúcháir orm ‘An tEolaire - Seirbhís i nGaeilge’, cruthaithe ag Gaillimh le Gaeilge, a sheoladh inniu freisin. Is liosta cuimsitheach é seo de na gnólachtaí agus de na heagraíochtaí sa chathair atá in ann ‘seirbhís i nGaeilge’ a chur ar fáil – acmhainn úsáideach do dhuine ar bith ar mian leo a ngnó a dhéanamh trí Ghaeilge. Cuirfidh An tEolaire eolas ar fáil freisin maidir le himeachtaí Gaeilge atá ar tí tarlú sa chathair. ” Dúirt Uachtarán Ionaid agus Meabhránaí na hOllscoile, an tOllamh Pól Ó Dochartaigh, go mbeifí in ann: “Freastal níos fearr agus níos leithne a dhéanamh ar phobal Gaeilge na hOllscoile’ mar go léireodh na suaitheantais ‘a mhéad daoine atá ag obair ar fud na hOllscoile a bhfuil ar a gcumas agus atá sásta seirbhísí a chur ar fáil i nGaeilge.  Léiríonn an taithí idirnáisiúnta nach leor seirbhísí dátheangacha a chur ar fáil lena chinntiú go mbainfear leas astu.  Ní mór iad a phoibliú agus deimhniú go bhfuil siad ar aon chaighdeán leis na seirbhísí atá ar fáil i mBéarla ionas go mbeidh daoine ar a gcompord á n-éileamh agus sin é go díreach atá uainn anseo san Ollscoil.”  Léirigh sé a shástacht faoin gcomhoibriú leanúnach idir an Ollscoil agus Gaillimh le Gaeilge freisin agus é ag tagairt don ról atá ag an Ollscoil i bhfeidhmiú Phlean Teanga Chathair na Gaillimhe. Is céim eile chun cinn é an tionscnamh nua seo ó thaobh Straitéis Gaeilge na hOllscoile chomh maith.  I measc na mbeart eile atá bainte amach ó seoladh Straitéis na Gaeilge 2021-2025 áirítear ceapachán Oifigeach Gaeilge na hOllscoile agus athsheoladh ar an Scéim Cónaitheachta Gaeilge. Den chéad uair riamh bronnadh scoláireachtaí ar an 16 mac léinn atá ag cur fúthu i dTeach na Gaeilge i mbliana.   Labhair Cathaoirleach Ghaillimh le Gaeilge, Bernadette Mullarkey, ag an ócáid freisin agus dúirt sí an méid seo a leanas: “Is céim thar a bheith nádúrtha agus tábhachtach é seoladh an dá thionscnamh seo inniu chun úsáid na Gaeilge a mhéadú i gCathair Dhátheangach na hÉireann. Tá lúcháir orainn a bheith ag obair i gcomhar le hOllscoil na Gaillimhe ar an tionscnamh seo agus tá muid ag tnúth go mór le bheith ag obair as lámh a chéile ar chomhfhiontair straitéiseacha fhéideartha eile amach anseo. “Tá an stádas chun ‘Baile Seirbhíse Gaeltachta’ a bhaint amach ar cheann de na príomhchuspóirí atá leagtha amach ag Gaillimh le Gaeilge sa straitéis nua do na trí bliana atá amach romhainn. Mholfainn d’aon duine atá in ann seirbhís i nGaeilge a chur ar fáil, é sin a chur in iúl do ‘chuile dhuine’ trí chlárú le Gaillimh le Gaeilge inniu. Tá sé chomh tábhachtach céanna go mbaineann gach Gaeilgeoir leas as an tseirbhís atá curtha ar fáil i nGaeilge agus go leanfadh siad ag cruthú éileamh ar a leithéid de sheirbhísí amach anseo.” Chuir sí in iúl go raibh  64 gnó agus eagraíocht liostáilte san Eolaire agus go raibh 96 duine cláraithe ann faoi láthair ó réimsí leathan earnálacha sa chathair. Ghabh  sí buíochas  le gach duine a chláraigh san Eolaire agus le príomhmhaointheoirí Ghaillimh le Gaeilge, An Roinn Turasóireachta, Cultúir, Ealaíon, Galtachta, Spóirt agus Meán a thug deontas aonuaire chun an tEolaire a fhorbairt. Má sholáthraíonn do ghnó/d’eagraíocht seirbhís i nGaeilge i gcathair na Gaillimhe agus más mian leat a bheith cláraithe ar an liosta, is féidir leat teagmháil a dhéanamh le Gaillimh le Gaeilge ag eolas@gleg.ie nó cuir glaoch ar 091 568876. Is féidir leat cuairt a thabhairt ar - https://gleg.ie/claraigh-linn/ agus foirm ghearr a chomhlánaú chun clárú san Eolaire. Críoch

The Mayor of the City of Galway, Cllr. Clodagh Higgins launched two new initiatives by University of Galway and Gaillimh le Gaeilge to increase the use of spoken Irish in Galway city at a press event in University of Galway recently. Both initiatives are key measures outlined in the Irish Language Plan for Galway City which have an instrumental role to play in achieving the status of ‘Gaeltacht Service Town’ for Galway. Under the Gaeltacht Act 2012, Gaeltacht Service Towns are defined as those towns situated in or adjacent to Gaeltacht Language Planning Areas. Gaillimh le Gaeilge is collaborating with Galway City Council, University of Galway and other key stakeholders to facilitate the process of implementing the Irish Language Plan in the city. The objective of the plan, in line with Government policy, is to increase on an incremental basis, the communicative use and knowledge of Irish in Galway city as a community language.  The plan includes the creation of a local directory, along with badges, to identify those who can speak Irish. Speaking at the event, the Mayor of the City of Galway Cllr. Clodagh Higgins said: “The idea of a badge came up again in Galway City’s Irish Language Plan as a suggestion, as a way for Irish speakers to get to know each other. The brooch pins which University of Galway have designed will contribute to the visibility and use of Irish and I understand that the initiative will also be extended to Galway city, which I believe is a great idea. I’m also delighted to launch ‘An tEolaire - Seirbhís i nGaeilge’  created by Gaillimh le Gaeilge. This is a comprehensive list of businesses and organizations in the city who can provide a ‘seirbhís i nGaeilge'– a useful  resource to anyone who wishes to conduct their business as Gaeilge. An tEolaire will also include information regarding upcoming Irish language events in the city. ” University of Galway’s Deputy President and Registrar, Professor Pól Ó Dochartaigh, said: “This latest initiative will ensure that we can improve and broaden Irish language services for the Irish speaking University community as the new brooch pins will ensure that the large amount of staff members across the University who are providing services in Irish are easily identifiable.  It is evident from international experience that making bilingual services available does not ensure that they will be acquired. The services must be publicised and must be of equal standard to the English services so as to ensure that people are at ease requesting and availing of the services and that is exactly what we are striving for here. ” He also commended the ongoing collaboration between the University and Gaillimh le Gaeilge and spoke of the University’s role in the implementation of the Galway City Irish Language Plan. This new initiative is also significant in terms of the University’s Irish Language Strategy.  The appointment of the Irish Language Officer and the relaunching of the Irish Language Residential Scheme are among the other achievements which have been reached since the Strategy for the Irish Language 2021-2025 was launched.  For the first time ever, the sixteen Irish speaking students residing in Teach na Gaeilge were also awarded special scholarships this year. Chair of Gaillimh le Gaeilge Bernadette Mullarkey spoke at the event and said: “Launching these two initiatives today is a very natural and important step to increase the use and the position of the Irish language in Ireland’s Bilingual City. We are delighted to be working in collaboration with University of Galway on this initiative and we look forward to many other bilingual collaborations in the future. Gaining the status as a ‘Baile Seirbhíse Gaeltachta’ is one of Gaillimh le Gaeilge’s main objectives outlined in our new strategy for the next 3 years. I would encourage anyone who can provide a service as Gaeilge to let ‘everyone’ know about it by signing up with Gaillimh le Gaeilge today. It is also equally important that all Irish speakers avail of the Irish language service provided and continue to create a demand for such services into the future.” If your business / organisation provides a service in Irish in Galway city and you wish to be listed, you can contact Gaillimh le Gaeilge on eolas@gleg.ie or on 091 568876. You can also visit - https://gleg.ie/claraigh-linn/ and fill in the short online form to register for the Eolaire.  Ends

Is cúis mhór áthais é d’Ionad Léann na hÉireann, Ollscoil na Gaillimhe, a fhógairt go bhfuil Máirín Mhic Lochlainn ceaptha mar Ealaíontóir Cónaithe Scéalaíochta i mbliana.  Is as Ros an Mhíl ó dhúchas í Máirín agus tá sí ag cur fuithí in Indreabhán. Luann Máirín a hathair, Beartla Ó Maoileoin mar an chéad scéalaí a chuala sí agus tionchar a chuid léirithe drámatúla, a bhí uirthí.  Tá roinnt gradam scéalaíochta buaite ag Máirín, ina measc Corn Neidí Frainc ag Féile an Oireachtais. Tá Máirín tiomanta chun ceird na scéalaíochta a fhorbairt agus tá ceardlanna scéalaíochta á stiúradh aici ar fud na hÉireann, na Breataine Bige agus na Danmhairge. Cuimsíonn a stór scéalaíochta na Scéalta Fiannaíochta agus tá an-áthas uirthi an deis seo a fháil le forbairt cheird na scéalaíochta a chur chun cinn. Chuir an tOllamh Louis de Paor, Stiúrthóir Ionad Léann na hÉireann fáilte mhór roimh an gceapachán: “Deis iontach is ea é seo dúinne chun ealaín na scéalaíochta béil a aithint agus cumas neamhchoitianta Mháirín sa réimse sin den gcultúr dúchais a cheiliúradh. Táimid ag súil go mór le bheith ag obair ina teannta as seo go ceann bliana.”  Beidh sraith ceardlann cúig seachtaine á múineadh ag Máirín san Ollscoil san Earrach agus arís san Fhómhar. Beidh béim ar leith ar na Scéalta Fiannaíochta aici san Earrach.  Tá na cúig ceardlanna san Earrach saor in aisce agus beidh fáilte roimh chách. Beidh na ceardlanna ar siúl gach Déardaoin ag 7pm, ag tosnú ar an 2 Feabhra, san Ionad Léinn na hÉireann, 4 Bóthar na Drioglainne, Ollscoil na Gaillimhe. Is iad Ealaín na Gaeltachta, Údarás na Gaeltachta, An Chomhairle Ealaíon agus Ionad Léann na hÉireann, OÉ Gaillimh, a mhaoiníonn an tionscnamh seo.  Tuilleadh eolais ó Samantha Williams ag 091 492051 nó samantha.williams@universityofgalway.ie Críoch